Polska wystawa na Expo 2025 w Osace a dobrostan

19.08.2025

Pawilon Polski na Expo 2025 w Osace to wyjątkowy obiekt, który swoją formą i kształtem bryły nawiązuje do nieskończonej (na kształt spirali) kreatywności wszystkich Polek i Polaków. Został zaprojektowany w myśl tematu przewodniego wystawy, czyli „Dziedzictwa, które napędza przyszłość”, a także strefy tematycznej, w której został umieszczony. Jak projekt Alicji Kubickiej i Borja Martíneza realizuje temat wystawy?

 

Polska na wystawach światowych

Tradycja wystaw światowych sięga XVIII wieku, kiedy to po raz pierwszy w Londynie rozpoczęto modę na „umieszczanie” całego świata pod dachem jednego pawilonu. Polska również uczestniczyła w niej niemalże od początku. Pierwsze stoiska Polski pojawiły się już w Paryżu w 1867 roku, gdzie zaprezentowaliśmy m.in. nasz kunszt wytwarzania fortepianów, czy fotografii. I choć historycznie Polska nie zawsze pojawiała się na Expo – od 1992 roku, pojawiamy się z naszą reprezentacją jak w zegarku: co 5 lat.

Tegoroczna edycja wystawy trwa od 13 kwietnia do 13 października i będzie można na niej obejrzeć 160 pawilonów, w których ukryta jest cząstka najróżniejszych państw z całego świata. Teren sztucznej wyspy Yumeshima w Osace został podzielony na 3 strefy tematyczne:

  • Connecting lives,
  • Empowering lives,
  • Saving lives.

 

PAIH_Pawilon-02834-2048x1152.jpg [524.61 KB]

W zależności od tego, jaki temat wybrał  kraj prezentujący się na Expo 2025, w takim miejscu kręgu Yumeshimy się znalazł. Polska wystawa odnalazła się w sferze Saving lives, gdyż skupiła się na przedstawieniu kreatywnej myśli Polaków, ale z poszanowaniem tradycji i dziedzictwa kulturowego oraz natury. W ten sposób na wystawie znalazły się liczne nawiązania do muzyki chopinowskiej (fragmenty wierzby z Żelazowej Woli przekształcone w instrumenty), ziół i ziołolecznictwa, literatury polskiej ukrytej za formą haiku, czy też typowo polskiego krajobrazu.

Choć całość może przypominać czasy minione, to jednak każdy z elementów wystawy powstał przy wykorzystaniu najnowszych technologii, czy sztucznej inteligencji. Ważny jest również element współtworzenia i immersyjności pawilonu polskiego – każdy odwiedzający ma możliwość zaangażowania się w tworzenie wystawy. Co mówią o konstrukcji sami twórcy?

 

pawilon-polski-na-expo-2025-1536x1181.png [997.75 KB]

Niesamowity pawilon w Osace

Twórcami projektu polskiego pawilonu są Alicja Kubicka i Borja Martínez, czyli współzałożyciele pracowni Interplay Architects. W tegorocznym projekcie budynku zdecydowano się na skorzystanie z tzw. wariantu A – czyli budowę wolnostojącej konstrukcji od zera. Jak sami architekci wspominają, w swoim projekcie inspirowali się kształtem spirali, który jednocześnie nadawał dynamizmu, a także symbolizował falę kreatywności myśli polskiej.

Architekci z Interplay Architects w swoim pomyśle wykorzystali doświadczenia z rynku japońskiego, co widać w drewnianych konstrukcjach „porastających” całą elewację budynku. Drewniane moduły są ze sobą połączone techniką „Kigumi Koho”, tradycyjną metodą, która umożliwia rezygnację z gwoździ i metalowych złączeń. Tego rodzaju sposoby łączenia drewna sprawiają, że budynek jest wytrzymalszy podczas trzęsień ziemi – co jest istotne także z punktu widzenia umiejscowienia Expo 2025, znajdującego się na terenach aktywnych sejsmicznie.  

Jak wspominają twórcy, spiralny plan pawilonu miał jednocześnie fascynować i ułatwiać zwiedzającym podróż przez wystawę. 1000 m2 powierzchni powstało przy użyciu naturalnych i lokalnych materiałów, co dodatkowo zredukowało ślad węglowy oraz dług ekologiczny powstający siłą rzeczy przy każdej tego rodzaju budowie.  A gdzie w tym wszystkim dobrostan?

 

Dobrostan na światowych targach w Osace

Cała sfera Saving lives poświęcona została ideom proekologicznym i proludzkim. Znajdziemy tam zasilany biogazowniami pawilon Japonii, amerykańskie zielone dachy i drewniane konstrukcje z możliwościami recyklingowania. Także na samej wystawie w pawilonie Polski możemy zaobserwować zwrot ku naturze – trochę jakby wbrew rozwojowi technologicznemu i informacyjnej burzy, która cały czas wokół nas grzmi.

Na polskiej wystawie możemy obserwować rośliny zatopione w żywicy, możemy skomponować własnego roślinnego ducha, czy też posłuchać wierzb wystukujących muzyczny rytm. Podróż przez kreatywność polskich artystów, poetów, a także inżynierów i informatyków, pozwala na chwilę oddechu i zatrzymanie chwili w miejscu – w miejscu spiralnie pnącym się w górę.

Odwołania do natury, sięganie po tradycję (np. ludowe „pająki” czy zioła do „Zupy z 7 ziół”, dawniej spożywanej na wsi dla wzmocnienia odporności po zimie), naturalne materiały, ciepłe barwy i akustyka – wszystko to, w połączeniu z wykorzystaniem nowoczesnych technologii (na „Plantacji idei” zaprezentowano innowacje wywodzące się z Polski), tworzy przestrzeń sprzyjającą dobrostanowi.

 

250514-architektura-sesja-fot-Adrian-Stykowski13454-2048x1365.jpg [429.98 KB]

 

Więcej o nim dowiecie się na Międzynarodowych Targach Architektury i Projektowania Wnętrz KIAF, na których na zwiedzających będą czekać warsztaty, szkolenia i prelekcje z zakresu projektowania w myśl dobrostanu. Tworzenie przestrzeni w tym nurcie to światowy trend – dobitnie pokazała to cała wystawa w Osace – dlatego z chęcią poszerzymy go na naszym polskim gruncie. Do zobaczenia na targach!

 

Bibliografia:

Expo.gov.pl, Pawilon Polski na EXPO 2025 – rozmowa z architektami, https://expo.gov.pl/news/pawilon-polski-na-expo-2025-rozmowa-z-architektami-i-tworcami-koncepcji/, data dostępu: 04.08.2025.

Expo. Gov.pl, Spirala tradycji i innowacji – niezwykły Pawilon Polski w Osace, https://expo.gov.pl/news/spirala-tradycji-i-innowacji-niezwykly-pawilon-polski-w-osace/, data dostępu: 04.08.2025.

Expo.gov.pl, Wystawa, https://expo.gov.pl/wystawa/, data dostępu: 04.08.2025.

Expo.gov.pl, Polska na wystawach światowych, https://expo.gov.pl/polska-na-expo/polska-na-wystawach-swiatowych/, data dostępu: 04.08.2025.