Jak projektować w zgodzie z neuroarchitekturą?

Neuroarchitektura – czyli jak projektować w myśl swojego dobrostanu

Najpierw musimy zacząć od najważniejszego – czym w ogóle jest neuroarchitektura? Jest to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy skoncentrowana na badaniu wpływu architektury, designu i projektowania wnętrz na funkcjonowanie ludzkiego mózgu. Neuroarchotektura bada jak psychicznie i fizycznie reagujemy na przestrzenie, w których się znaleźliśmy.

Nie będzie wielkim odkryciem stwierdzenie, że to w jakich miejscach przebywamy, jak są one zaprojektowane, jakie mają kolory, jak wysoki sufit etc., wpływa na nasze samopoczucie. Neuroarchitektura skupia się właśnie na tym aspekcie, jednak nie bierze pod uwagę samych wrażeń, a wyniki badań naukowych. Funkcjonalny rezonans magnetyczny, EEG, eye tracking, technologie VR, badanie z wykorzystaniem opasek mierzących aktywność elektrodermalną – za pomocą właśnie tych narzędzi badana jest aktywność mózgu człowieka.

Niekiedy badania tego typu przypominają osławione testy psychologiczne: zbiera się grupa badawcza, której zadaniem jest maksymalne skupienie się na danej przestrzeni lub wyobrażenie sobie, że się w niej znajduje, a następnie za pomocą np. encefalografu rejestrowane są pobudzone płaty w mózgu. W ten sposób naukowcy są w stanie zaobserwować, czy dana przestrzeń działa na badanego kojąco, pobudzająco, czy może czuje się w niej zestresowany lub przytłoczony.

Architektura a mózg: jak projektowanie wpływa na nasze samopoczucie

Skoro już mamy wyniki badań – co dalej? Przede wszystkim należy skupić się na tym, jaką przestrzeń chcemy zaprojektować. Czy jest to strefa chillu w biurze, sala konferencyjna, czy też sypialnia w naszym domu. Należy oczywiście wziąć pod uwagę także to, dla jakiego odbiorcy chcemy stworzyć projekt – jeśli jest to młodszy odbiorca, również można korzystać z wyników badań, a także z dokonań psychologii dziecięcej. Są to dość podstawowe wyznaczniki, które powinny stać się podstawą naszego projektu, choć oczywiście nie jedyne. Kluczowy jest także układ przestrzenny, sama ergonomia pomieszczeń, lokalizacja budynku, akustyka, bliskość natury itd.

Co w takim razie powinno się znaleźć w przestrzeni, która powinna służyć odpoczynkowi? Biorąc pod uwagę wyniki z badań neuroarchitektonicznych, powinna to być przestrzeń pobudzająca hormon adenozyny, która odpowiada za regulację snu. Zatem idealna sypialnia powinna:

• być odseparowana od miejsca pracy i np. kuchni,
• mieć gładkie ściany w kolorach, które działają relaksująco (np. jasne kolory niebieskie i zielenie kojarzą się z poczuciem bezpieczeństwa i naturą, równowagą),
• mieć szczelne okna, umożliwiające odseparowanie się od hałasu, jednocześnie pozwalające na wpadanie do pomieszczenia naturalnego światła,
• zawierać meble i tekstylia z naturalnych materiałów (jeśli chodzi o meble i dodatki, warto pamiętać o tym, że okrągłe kształty działają relaksująco, dają poczucie harmonii, a brązy i biele również uspokajają).

Z kolei w przestrzeniach biurowych, gdzie powinniśmy pobudzać kreatywność i stawiać na komunikację między pracownikami, warto zastosować następujące rozwiązania:

• oddzielenie stref poszczególnych zespołów,
• otworzenie pomieszczenia na światło dzienne (które wpływa pozytywnie na samopoczucie, ale i koncentrację), zastosowanie ergonomicznych żarówek o ciepłym odcieniu światła,
• wprowadzenie do biura dużej ilości roślin (natura działa kojąco na nasz układ przywspółczulny),
• zastosowanie takiego układu pomieszczenia i mebli, który ułatwia komunikację, ale jednocześnie nie wystawia żadnego pracownika na „niechciany widok” (ważne, żeby każdy miał przestrzeń na wycofanie się i pracę indywidualną),
• brak zbędnych dodatków, które działają rozpraszająco,
• odpowiednia akustyka (w zależności od trybu pracy),
• dostosowanie wysokości sufitu do wykonywanych czynności (niskie sufity działają pozytywnie na pracę metodyczną, powtarzalną, wysokie z kolei pobudzają kreatywność, dając poczucie wolności),
• wykorzystanie żywych kolorów, czy to na ścianach, czy w dodatkach (czerwienie i żółcie pobudzają do energii i kreatywności),
• odpowiednia faktura ścian – dla osób neuroatypowych chropowata faktura ściany może wpływać pozytywnie na koncentrację.